شرکت‌های دانش‌بنیان و جوان برای اجرایی کردن طرح و ایده‌های خود نیاز به سرمایه دارند اما در تأمین مالی از بانک ها و مؤسسات پولی و اعتباری به دلیل آنکه معمولا از وثایق و تضامین مورد قبول بانک‌ها برخوردار نیستند، با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند از طرفی به دلیل ریسک‌های فراوانی که کسبوکار این شرکتها به همراه دارد، بانک‌های تجاری علاقه چندانی به اعطای تسهیلات به این مجموعه‌های جوان و نوپا را ندارند. یکی از راهکار‌های مناسب برای تیم کارآفرین در این مرحله، بهره‌مندی از سرمایه‌خطرپذیر می‌باشد. سرمایه خطرپذیر سرمایه‌ای است که به همراه کمک‌های مدیریتی و مشاوره‌ای، در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا که به سرعت در حال رشد هستند قرار داده می‌شود. از بین گزینه‌های پیش روی سرمایه‌گذاران خطرپذیر طرح‌هایی که دارای پتانسیل رشد بالا بوده و از تیم مدیریتی و متخصصی کارآمد برخوردارند در اولویت می‌باشند. یکی از باسابقه ترین ارائه دهندگان خدمات مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران می‌باشد.
صندوق دانشگاه تهران بنا دارد منابع مالی و خدمات مدیریتی را در اختیار شرکت‌های در حال رشد قرار داده و آنها نیز از این امکانات به منظور توسعه دانش فنی و تولید محصول در فازهای نیمه صنعتی و صنعتی استفاده می‌کنند.
در مرحله پیش غربالگری «فایل ارزیابی اولیه صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران» را تکمیل نموده و به همراه فایل پیچ دک به آدرس ایمیل واحد سرمایه گذاری(vc@uttechfund.ir) با موضوع «درخواست سرمایه‌گذاری» ارسال نمایید.
در صورت تایید کارگروه داخلی واحد سرمایه‌گذاری، تیم کارآفرین ارائه‌ای در خصوص طرح مدنظر خواهد داشت. این جلسه شامل ارائه 20 دقیقه‌ای فایل پیچ دک ارسالی و پرسش و پاسخ بوده که جمعا حدود 30 دقیقه به طول می‌انجامد. براساس معیار‌های سرمایه گذاری، نامه تایید و یا رد غربالگری اولیه توسط کارگروه داخلی واحد سرمایه‌گذاری به ایمیل تیم کارآفرین ارسال خواهد شد.
در صورت تایید طرح در کمیته سرمایه گذاری صندوق، طرح وارد فرایند تهیه گزارش موشکافانه میگردد. در این مرحله تیم کارآفرین با راهنمایی صندوق اقدام به تهیه موارد مورد نیاز برای تهیه گزارش موشکافانه شامل طرح کسبوکار، ارائهها و پیش بینی‌های مالی می‌نماید. دراین مرحله مذاکرات اولیه در خصوص چارچوب مبنایی و ارزشگذاری آغاز میگردد تا طرفین مذاکره نسبت به ارزشگذاری طرح و مدل قرارداد به توافق اولیه برسند و امکان ادامه مذاکرات فراهم گردد.
پس از تهیه گزارش موشکافانه و تایید آن توسط کمیته سرمایه‌گذاری، صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران اقدام به تهیه چارچوب مبنایی می‌نماید. در این مرحله توافق در خصوص مواردی نظیر میزان سهام طرفین، اعضای هیئت مدیره و نوع سهام شکل می‌گیرد و مفاد قرارداد متناسب با توافق به عمل آمده در متن چارچوب مبنایی تنظیم میگردد و کلیه مستندات مورد نیاز به امضای طرفین می‌رسد.
چنانچه پس از بررسي‌ها و ارزيابي‌هاي صورت‌گرفته و ارائه گزارش آن، کمیته سرمایه‌گذاری به اين نتيجه برسد که در گزينه پيشنهادي سرمايه‌گذاري نمايد، قراردادي مابين صندوق و سرمايه‌پذير منعقد مي‌گردد. بر اساس ميزان مشارکت صندوق در شرکت مورد نظر حداقل يک نفر نماينده در هيئت مديره آن شرکت منصوب خواهدشد تا علاوه بر تامين نيازهاي مالی، به واسطه برخورداری از دانش و تخصص مورد نیاز در جهت رشد و شکوفایی هرچه بیشتر استارتاپ‌ها، بتواند در راهبری شرکتها نقش موثری ایفا نماید. سياست سرمايه‌گذاري در شرکت‌های منتخب معمولا به صورت مرحله‌اي خواهد بود. بدين معنی که اگر شرکت‌هاي سرمايه‌پذير به شاخص‌هاي کليدي عملکرد تعيين شده خود دست پيدا کردند و ارزش افزوده مناسبی را در بازه زمانی تعيين شده ايجاد نمودند، سرمايه مرحله بعد آنها تزریق خواهدشد.
اما روش‌های دیگری نیز برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که بنابر طرح و تعامل با تیم سرمایه‌پذیر قابل مذاکره می‌باشد.
از رایج ترین قراردادهای سرمایه گذاری خطرپذیر می‌توان به قراردادهای سهامی، قراردادهای قرض قابل تبدیل به سهام و قرارداد رویالتی یا حق‌الامتیازی اشاره نمود.که در ادامه به توضیح مختصر از هر یک خواهیم پرداخت.
در قرارداد سهامی پس از ارزشگذاری طرح براساس پیش‌بینی‌ها و اطلاعات مالی شرکت و محاسبه سرمایه مورد نیاز توسط کارشناسان واحد سرمایه‌گذاری، صندوق درازای سهام دریافتی، سرمایه مورد نیاز را به شرکت تزریق خواهدکرد.
در مدل تسهیلات قابل تبدیل به سهام، تیم کارآفرین پس از ارزشگذاری و محاسبه سرمایه مورد نیاز، مبلغی را به عنوان تسهیلات دریافت می‌نماید. بسته به نوع فعالیت تیم کارآفرین و درنظر گرفتن چالش‌های موجود، شاخص‌های عملکردی جهت بررسی پیشرفت تیم کارآفرین تعریف میگردد. در صورتی که شاخص‌های مذکور توسط تیم کارآفرین تحقق یابد، صندوق این اختیار را دارد که تسهیلات پرداخت شده را مانند قرارداد سهامی تبدیل به سهام نماید.
حق امتیاز یک شکل منحصر به فرد از سرمایه‌گذاری است. در این قرارداد سرمایه‌گذار مابه‌ازای سرمایه‌ای که در اختیار شرکت می‌گذارد به‌جای دریافت سهام تا مدت زمان مشخصی در بخشی از درآمد یا سود شرکت شریک می‌باشد، که در فواصل زمانی مشخص مانند سالانه، سه ماهه یا ماهانه پرداخت میگردد.
این قرارداد بین اشخاص و یا شرکتها با صندوق منعقد میگردد و در آن هر کدام از طرفین قرارداد باید وظایف خاصی را انجام دهند و معمولا دراین نوع قراردادها صندوق در زمینه تامین مالی به ایفای نقش خواهد پرداخت. لازم به توضیح است که در این نوع از قراردادها هر کدام از طرفین به طور مشترک براساس نسبت‌های مورد توافق از منافع پروژه بهره خواهد برد و مالکیت پروژه در طول قرارداد متعلق به تمامی مشارکت‌کنندگان می‌باشد.
موسسه صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه تهران با سهامداری پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در تاریخ 1389/11/17 تحت شماره ثبت 26937 و شناسه ملی 10320468021 در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری تهران به ثبت رسیده است.
طراحی و اجرا توسط نما اندیشان روشن
