به گزارش عیارآنلاین، اگرچه بودجه تحقیق و توسعه کشور سوئد نسبت به فنلاند نزدیک به ۹۰% بیشتر گزارش‌شده است[۱]، اما میزان تجاری‌سازی و ارزش خلق‌شده از نوآوری‌های انجام‌شده نسبت به کشور فنلاند به طرز قابل‌توجهی کمتر است. تا جایی که در شاخص‌های کارایی نظام نوآوری محاسبه‌شده توسط اتحادیه اروپا، درصد رشد کارایی نظام نوآوری فنلاند از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ نزدیک به سه برابر درصد رشد کارایی نظام نوآوری سوئد بوده است.[۲] کارشناسان علت اصلی این وضعیت را که با عنوان “پارادوکس سوئدی” مطرح‌شده، توجه صرف به سیاست‌های طرف عرضه و نبود سیاست‌های مناسب طرف تقاضا در این کشور دانسته‌اند.
رویکرد کنونی فضای سیاست‌گذاری نظام علم، فناوری و نوآوری کشور نیز، عمدتاً بر تقویت طرف عرضه استوار است. تلقی کنونی سیاست‌گذاری علم و فناوری کشور این‌چنین است که با افزایش بودجه تحقیق و توسعه کشور و حمایت بیشتر از مجریان تحقیق و توسعه در کشور نظیر دانشگاه، شرکت‌های دانش‌بنیان و .. فرآیند نوآوری محقق خواهد شد. نمی‌توان انتظار داشت که تنها با افزایش عرضه علم و فناوری، نیاز طرف تقاضا برآورده شده و بازار لازم برای محصولات نوآورانه شکل گیرد.
درحالی‌که اگر تقاضای فعال محصولات و خدمات نوآورانه موجود باشد، مشکلات عمده سر راه نوآوران از تأمین سرمایه توسعه محصول، بازاریابی و .. تا حد زیادی رفع می‌گردد. به همین منظور بایستی سیاست‌گذاری نظام فناوری کشور بر اساس تحریک طرف تقاضا تدوین گردد.
در سیاست‌گذاری تقاضامحور؛ برای تحریک طرف تقاضا در فرآیند نوآوری، اهرم‌هایی پیشنهادشده است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تنظیم گری: عمده‌ترین نقش دولت، قانون‌گذاری و نظارت بر اجرای درست آن است. استفاده صحیح و به‌جا از اهرم قانون، با مواردی نظیر تنظیم بازار، تعیین شاخص‌های کیفی محصولات، رتبه‌بندی شرکتها بر اساس بهره‌وری و .. در پیشبرد نوآوری نقش مهمی خواهد داشت. تدوین استانداردهایی نظیر استانداردهای زیست‌محیطی در صورت وجود ضمانت اجرایی، می‌تواند نقش مؤثری در تحریک تقاضای نوآورانه شرکتها داشته باشد.
- تأمین ریسک: اگرچه صندوق‌های ضمانت فناوری تأثیر زیادی در تأمین ریسک محصولات و فرآیندهای نوآورانه داشته‌اند، اما با توجه به حجم محدود سرمایه این صندوق‌ها، باید زیرساخت دیگری برای تأمین ریسک نوآوری در نظر گرفت تا متقاضی نوآوری شانس بیشتری برای موفقیت خود در نظر گیرد. مراکز تست محصولات نوآورانه در شرایط صنعتی در حوزه‌های خاص ازجمله زیرساخت‌هایی هستند که در کشورهای توسعه‌یافته برای کاهش ریسک نوآوری به‌کاررفته‌اند. این مراکز ارائه‌دهنده خدمات برای انجام تست‌های کمی و کیفی در شرایطی مشابه شرایط صنعتی هستند.
- بازار دولتی: استفاده هدفمند از بازار بزرگ دولت برای خرید محصولات نوآورانه علاوه بر تأمین مالی نوآوران در قالب‌هایی نظیر پیش‌خرید محصولات، می‌تواند محرک تقاضای بخش خصوصی برای خرید محصولات نیز باشد.
- مشوق‌های تحقیق و توسعه: برای ترغیب شرکت‌های بخش خصوصی به تحقیق و توسعه بیشتر و ارائه محصولات نوآورانه مشوق‌هایی نظیر تخفیف‌های مالیاتی، حمایت‌های یارانه‌ای و .. داده می‌شود.
__________________________________________________________________________________
[۱] Battelle R&D Magazine Annual Global Funding Forecast Predicts R&D Spending Growth will Continue While Globalization Accelerates, 2011
[۲] Innovation Union Scoreboard, 2013
The post نبود سیاست‌های طرف تقاضا، سد راه نوآوری در کشور appeared first on عیارآنلاین.