به گزارش عیارآنلاین، هر چند آموزش نیروی انسانی در مراکز آموزش عالی، اصلی‌ترین ماموریت این نهاد است، اما امروزه ماموریت دیگری نیز برای دانشگاه‌ها متصور است و آن نقش‌آفرینی فعالتر در شبکه توسعه فناوری و تجاری‌سازی محصولات فناوارانه است. در واقع در این رویکرد، دانشگاه‌ها به مثابه بخشی از منبع ایده‌های ناب فناورانه مطرح هستند که استفاده از آنها در بخش صنعت می‌تواند به توسعه فناوری و رقابتپذیری صنعتی بینجامد. اما فهم نادرست از جایگاه صحیح دانشگاه‌ها در این شبکه می‌تواند به انتظارات نادرست از دانشگاه‌ها در توسعه فناوری منجر شود. این فهم نادرست عمدتاً بر این پایه استوار است:
«دانشگاه‌ها تنها و یا اصلی‌ترین منبع توسعه فناوری در کشور هستند. لذا هر چه به آنها منابع مالی بیشتری اختصاص دهیم، فناوری‌های بیشتری را استحصال خواهیم کرد.»
تحقق ارتباط دانشگاه با صنعت از طریق چنین رویکردی تنها به رؤیایی غیرقابل وقوع می‌ماند. متاسفانه این برداشت نادرست از نقش دانشگاه‌ها در نظام ملی نوآوری در کشور ما به شدت مصداق داشته و باعث تعریف بسیاری از طرحهای کلان فناوری در دانشگاه‌ها از سوی نهادهای دولتی شده است؛ طرح‌هایی که علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های کلان، به ندرت منجر به توسعه فناوری شده‌اند.
در این میان دو نهاد ملی بیش از سایر نهادها اقدام به تعریف طرحهای کلان ملی فناوری کرده‌اند: شورای علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) وابسته به وزارت علوم و دیگری معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور. در این میان، فرایند یادگیری معاونت علمی و فناوری مناسبتر بوده و آنها به مرور دریافته‌اند که می‌بایست طرحهای فناوری را حتی‌الامکان در بنگاه‌های صنعتی (و نه دانشگاه‌ها) توسعه دهند (شاید این یادگیری در معاونت علمی به دلیل عهده دار بودن ماموریت تجاری‌سازی بر عهده این نهاد باشد. عدم اصلاح روند گذشته در وزارت علوم نیز می‌تواند به دلیل غلبه تفکر توسعه علمی و صرفاً دانشگاهی و عدم دید صنعتی در آنها باشد.).
برای نمونه آقای دکتر رحیمی مدیر وقت مرکز طرحهای کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری در یکی از تجربیات خود در مجموعه «بیست‌تجربه»[۱] به این موضوع اشاره نموده و به قرارداد تولید دارو با یکی از اساتید دانشگاه در سالهای اولیه آغاز به کار این مرکز اشاره می‌کند که هر چند منجر به ایجاد دانش فنی تولید آن دارو شد اما فروش این دانش فنی به یک تولید کننده، به اصلی‌ترین چالش این پروژه تبدیل گشت.
در کشورهای توسعه یافته صنعتی نیز معمولاً دولت مستقیماً با یک استاد دانشگاه برای تولید یک محصول فناورانه وارد عقد قرارداد نمی‌شود بلکه این شرکت‌های بزرگ هستند که دارای واحدهای تحقیق و توسعه‌ای بوده و در آنها اساتید دانشگاه و سایر پژوهشگران به فعالیت‌های فناورانه می‌پردازند.
با این وجود، این سؤال مطرح می‌شود که پس جایگاه صحیح دانشگاه‌ها در شبکه نوآوری چیست و دانشگاه‌ها به غیر از آموزش نیروهای انسانی و تحویل آنها به بخش صنعت، آیا می‌توانند به توسعه فناوری و تجاری‌سازی کمک نمایند؟
در پاسخ باید گزاره نادرست در مورد نقش دانشگاه‌ها در توسعه فناوری را اینچنین اصلاح نمود:
«دانشگاه‌ها بخشی از شبکه توسعه فناوری (و نه تنها منبع اصلی توسعه فناوری) در کشور هستند. انجام صحیح این مأموریت توسط آنها تنها وابسته به تامین منابع مالی نبوده و مستلزم اصلاح ساختاری و نهادی می‌باشد.»
پذیرش این رویکرد صحیح توسط مسئولین می‌تواند رؤیای ارتباط نظام‌مند دانشگاه و صنعت در ایران را به واقعیت محقق سازد.
ادامه دارد…
منبع: نبت
The post جایگاه صحیح دانشگاه‌ها در شبکه نوآوری چیست؟ appeared first on عیارآنلاین.