به گزارش عیارآنلاین؛ توجه به زبان فارسی و استفاده از واژه‌های فارسی از دغدغه‌های جدی در عرصه فرهنگ و زبان فارسی است. این دغدغه بارها از سوی رهبر انقلاب مطرح شده است. ایشان در افق تمدن اسلامی برای زبان فارسی، زبان مرجع علمی دنیا را قائل هستند. یکی از انتقادات صریحی که از سوی ایشان مطرح شده است استفاده از لغات خارجی و غربی است که آخرین تذکر ایشان در دیدار با اساتید دانشگاه در سال گذشته بود که فرمودند: «بنده از پیش از انقلاب، از اینكه واژه‌های بیگانه بی‌دریغ در دست و زبان مردم ما به كار میرفت و به آنها افتخار میكردند – كأنه كسی اگر چنانچه یك مطلبی را با یك تعبیر فرنگی بیان كند، این را یك افتخاری میدانست – همیشه رنج میبردم؛ متأسفانه تا امروز هم این باقی است! خیلی از سنتهای غلط پیش از انقلاب، با انقلاب از بین رفت؛ این یكی متأسفانه از بین نرفت! یك عده‌ای كأنه افتخار میكنند كه یك حقیقتی را، یك عنوانی را با یك واژه‌ی فرنگی بیان كنند؛ در حالی كه واژه‌ی معادل فارسی برای آن عنوان وجود دارد، دوست میدارند از تعبیرات غربی استفاده كنند؛ بعد حالا یواش یواش این دیگر به دامنه‌های گسترده‌ای در سطوح پائین و سطوح عوامانه هم رسیده، كه واقعاً رنج‌آور است.»
جایگزین کردن کلمات فارسی به جای واژه‌ها و عبارات خارجی از مهم‌ترین اقدامات حمایتی و تقویت کننده زبان فارسی است. هر چه قدر این جایگزینی زودتر اتفاق بیافتد از رواج واژه‌های بیگانه جلوگیری بیشتری خواهد کرد. برای مثال بعد از ورود فناوری تلفن همراه، واژه‌های زیادی وارد سبد واژگان جامعه شد که تمامی آنها انگلیسی بودند. نهادهای مجری و نهادهای متولی زبان فارسی نیز توجه زیادی برای جایگزین کردن عبارات در همان ابتدا نداشتند و این جایگزینی کمی دیر رخ داد. برای نمونه عبارت SMS تا مدت زیادی توسط کاربران استفاده می‌شد و زمانی که عبارت «پیامک» به عنوان جایگزین مطرح شد، برای بسیاری از کاربران استفاده از آن سخت بود. اما این مسیر با تمام سختی آن پیموده شد و در حال حاضر این عبارت جایگزین مناسبی برای رقیب انگلیسی خود شده است.
نکته مهم این است که مسئولان و مجریان کارهای جدید در جامعه، به خصوص در حوزه فناوری‌های جدید، اگر از همان ابتدا به جایگزینی عبارات توجه داشته باشند، انرژی کمتری برای استفاده از عبارات فارسی مصرف خواهد شد. اما اگر عبارت خارجی در جامعه رواج پیدا کند به مراتب انرژی بیشتری برای جایگزین کردن آن لازم خواهد بود.
البته منظور این نیست که بخواهیم برای تمام عبارات و اصطلاحات تخصصی در حوزه‌های مختلف کلمه جایگزین تولید کرده و از آن استفاده کنیم. که اگر این ظرفیت زبانی و ساز و کارهای لازم را می‌داشتیم جای بسی خوشحالی بود. اما در حال حاضر لازم است میان اصطلاحات مورد استفاده نخبگان و متخصصان یک رشته علمی و عبارت و اصطلاحات مورد استفاده جامعه تفاوت قایل شویم. اما حداقل باید به عباراتی که وارد دایره لغات جامعه می‌شود توجه داشته باشیم و از همان ابتدا به جایگزین آن فکر کنیم چرا که زبان فارسی از همین مسیرها ضربه می‌خورد و تضعیف می‌شود. به نظر این خط قرمزی است که لازم است رعایت شود و این وظیفه هر نهاد مجری و مسئول است و نباید از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی کند.
در روزهای اخیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در اقدامی قابل تقدیر در راستای ترویج نوآوری و تکمیل زنجیره علم تا ثروت، برنامه‌هایی با عنوان «Startup weekend» در شهرهای مختلف برگزار می‌کند که در هفته گذشته در شیراز برگزار شد. بر اساس اعلام معاونت علمی قرار است تا ۳ سال دیگر ۱۰۰ مورد از این برنامه در شهرهای مختلف کشور برگزار شود.
از آنجا که فعالیت رسانه‌ای قابل توجهی برای ترویج این اقدامات صورت گرفته و در اکثر رسانه‌های نوشتاری این پدیده پوشش داده شده است، به نظر می‌رسد که عنوان این برنامه بیشتر از گذشته از سوی مخاطبان مورد استفاده قرار بگیرد. به عبارت دیگر اصطلاح «Startup weekend» دیگر یک اصطلاح مختص بخش نخبگانی حوزه علم و فناوری نیست و در حال مطرح شدن در جامعه با مخاطب بیشتری است. لذا ضرورت دارد که متولیان به فکر واژه‌های فارسی برای جایگزین کردن این اصطلاح باشند. دیروز در خبرها آمده بود که درخواستی از سوی معاونت علمی و فناوری به فرهنگستان زبان و ادب فارسی فرستاده شده است تا برای جایگزینی این اصطلاح کمک بدهند. این اقدام هر چند دیر اما اقدامی مناسب است و امید است در آینده و در کارهای جدید در مراحل اولیه این مهم انجام شود.
باید توجه کنیم که صیانت، حمایت و تقویت زبان فارسی یک وظیفه عمومی است و همه نسبت به آن وظیفه دارند و عدم استفاده از عبارات خارجی یک الزام است که بارها مورد تاکید رهبر انقلاب نیز قرار گرفته است.
The post اقدامات جدید گلوگاه توجه به زبان فارسی appeared first on عیارآنلاین.